سنگ آهک | Limestone

سنگ لایم استون ( سنگ آهک ) چیست؟ موارد استفاده از سنگ آهک چیست؟ تفاوت سنگ لایم استون با سنگ مرمر و مرمریت چیست؟

لايم استون يا سنگ آهک يا کربنات کلسيم(CaCO3) :

سنگ لایم استون ( LimeStone ) نوعي سنگ رسوبي است که عمدتا از کلسيت معدني تشکيل شده‌است. در واقع هدف از تهيه آهک، تبديل سنگ آن به حالت قابل مصرف و تبديل مجدد آن به سنگ آهک ، پس از مصرف مي‌باشد. بعد از تهيه سنگ آهک CaCO3 از معادن مربوطه، آنرا درون کوره‌هاي مخصوص قرار داده و با قراردادن آن تحت درجه حرارت 900 درجه سانتي گراد، رطوبت همراه سنگ تبخير شده و ترکيب CaCO3 را در کوره‌هاي مکانيزه يا سنتي مي‌شکنند و آنرا تبديل به آهک زنده با فرمول CaO و گاز CO2 مي‌کنند. :گازکربنيک به همراه ساير گازها از دودکش کوره خارج مي‌گردد.

آهک زنده را با آب ترکيب و تبديل به آهک شکفته با فرمول Ca(OH)2 مي‌کنند. اين ماده که از دسته قليايي هاست ميل ترکيبي فراواني با اسيدها دارد. در نهايت آهک شکفته را به صورت خالص، با خاک يا ماسه به عنوان شفته آهکي در اندود يا ملات به کار مي‌برند.

با گذشت زمان گاز دي اکسيد کربن موجود در هوا با رطوبت محيط ترکيب شده و ايجاد اسيد ناپايداري مي‌کند که به داخل ملات نفوذ مي‌کند و با آن ترکيب شده و موجب ايجاد دوباره CaCO3 مي‌شود. اين عمل بسته به مکان کاربرد، رطوبت محيط، ميزان گرماي هوا، ضخامت و نوع ملات، حتي تا ماه‌ها به طول مي‌انجامد.

نحوه تشکيل

سنگهاي آهکي از نظر ژنتيکي و نحوه تشکيل به دو گروه عمده و بزرگ آهکهاي برجا و آهکهاي نابرجا تقسيم مي‌شوند.

آهکهاي برجا: شامل کليه سنگ آهکهاي ستونهايي مي‌گردد که طي فرآيندهاي شيميايي و بيوشيميايي در محلي که وجود دارند، تشکيل گرديده‌اند. اصولا تشکيل در جاي رسوبات آهکي مربوط به فعاليتهاي بيولوژيکي بوده و از منشا بيوشيميايي مي‌باشند. مانند تراورتن و ستونهاي آهکي.

آهکهاي نابرجا: آهکهايي را شامل مي‌گردد که از نظر بافتي به سنگهاي کلاسيک شباهت داشته ، ولي از نظر منشا تشکيلاتشان کاملا مربوط به فرآيندهاي شيميايي است. مانند آهکهاي تخريبي و ماسه‌اي.

ساخت سنگهاي آهکي

ساخت سنگهاي آهکي اعم از انواع برجا و يا آهکهاي نابرجاي تخريبي شامل بعضي يا تمام بخشهاي زير است.

1. دامنه‌هايي تخريبي از تمام منشا شيميايي يا اکوکمها.

2. مواد پرکننده بسيار دانه ريز به صورت گل کربناته که فضاهاي خالي بين دانه و درون دانه‌ها را پر کرده است.

3. سيمان کربنات کلسيم که در اغلب قريب به اتفاق موارد ، کلسيتي است و بعد از نهشتگي تشکيل مي‌گردد. اين نيز نقش پرکننده فضاهاي خالي بين و درون دانه‌ها را ايفا مي‌کند.

موارد استفاده از سنگ آهک چیست؟

تهيه منشورهاي نيکل :

اسپت ديسلند که نوعي کربنات کلسيم است، براي تهيه منشورهاي نيکل در ميکروسکوپها ، فتومترها و کولوريمترها بکار مي‌رود.

- تهيه کود :

نوع نامرغوب آن در صنعت تهيه قليائيان و به عنوان کود در زمينهاي بي آهک بکار مي‌رود.

- تهيه شيشه :

در صنعت شيشه‌سازي ، کلسيت خالص را به مذاب شيشه‌ها اضافه مي‌کنند، گاز کربنيک حاصله از ذوب آن موجب همگن شدن توده مذاب شيشه مي‌گردد.

- استفاده در صنايع شيميايي :

سنگ آهک در صنايع شيميايي به عنوان يک ماده اوليه و همچنين براي خنثي کردن اسيد و به عنوان کمک ذوب ، ماده قليا کننده ، جاذبه رطوبت ، عامل چسبندگي و... بکار مي‌رود. اين نوع آهک بايستي با درصد کلسيم زياد باشد.

- تهيه پودر مل :

سنگ آهک با درصد بالا از کربنات کلسيم در کارخانه‌هاي سنگ کوبي به صورت پودر تهيه مي‌گردد که به عنوان مل به بازار عرضه مي‌شود.

- استفاده در صنعت سيمان :

سنگ آهک به مقدار زياد در صنايع استعمال مي‌شود. ترکيب سيمان به صورت (آهک، رس ، آهن ، گچ ، سيليس) که با درصدهاي مختلفي اين مخلوط در کوره پخته و محصول حاصل بعد از خرد شدن و مخلوط شدن با آب و بعد از سفت شدن به سيمان تبديل مي‌شود.

- ديگر مصارف سنگ آهک :

نمونه‌اي از سنگ آهک بسيار دانه ريز که به سنگ چاپ معروف است، قابل استفاده در چاپ و امور چاپي است. بالاخره سنگهاي آهکي در خمير دندان سازي، لاک سازي ، عطرسازي و لاستيک سازي کاربرد دارند.

تفاوت سنگ لایم استون با سنگ مرمر و مرمریت چیست؟

سنگ مرمريت حاصل نشست و رسوب گذاري مواد معدني آهكي ميباشد كه پس از گذشت زمان لايه رسوبي حاصله با ضخامت معين به سنگهاي رسوبي آهكي قابل استخراج تبديل مي شود.

از ديدگاه علمي سنگي به‌نام مرمريت وجود ندارد اما در ايران اين سنگ معادل ماربل قرار داده شده است ماربل سنگي‌ است آهكي و دگرگون با وزن مخصوصي بيشتر از سنگ‌آهك و مركب از بلور كلسيت، دولوميت و يا هر دوي آنها كه داراي بافت دانه‌شكري يكپارچه يا موزائيكي ريزدانه مي‌باشد از ديد تجاري مرمريت شامل كليه سنگ‌هاي آهكي اعم از دگرگون و يا غيردگرگون و نيز تبلور مجدد يافته مي‌شود اين سنگ مناسب براي صيقل دادن مي‌باشد و داراي جلاي مناسبي است.سنگ مرمريت به رنگهاي قرمز، سفيد، سبز، زرد، ليموئي و ساير رنگها ديده مي شود و نوع مرغوب آن از ارزش صادراتي برخوردار مي باشد. پتانسيل معدني سنگ مرمريت كشور بخصوص در استانهاي مركزي، آذربايجان شرقي، آذربايجان غربي، اصفهان، فارس، خراسان و لرستان مي باشد.

سنگ مرمر نوعي سنگ آهک است که به رنگ‏هاي گوناگون يافت مي‏شود. مرمر سفيد از زمان‏هاي گذشته در ساختمان سازي کاربرد داشته است. مصري‏ها و يوناني‏ها از اين سنگ براي ساختن معابد خود استفاده مي‏کردند. اين سنگ در برابر گرما، سرما و باران مقاوم است.

وقتي سنگ آهک در اعماق زمين به مدت طولاني تحت حرارت و فشار زياد قرار مي‏گيرد، دگرگون شده، به سنگ مرمر تبديل مي‏شود. ماده اصلي سازنده سنگ مرمر، کربنات کلسيم است. برخي از انواع سنگ مرمر داراي 99 درصد کربنات کلسيم‏اند. وجود املاح آلومينيم و منيزيم در سنگ مرمر باعث تنوع رنگ در آن مي‏شود. مرمر خالص کاملاً سفيد رنگ است.

فرمول شيميايي هر سه CaCO3 مي باشد که در شکل ظاهر و شکل بلورها اختلاف دارند. سنگ لایم استون ( Limestone ) به نسبت سنگ های مرمر و مرمریت، به لحاظ زمین شناسی جوان تر بوده یا در معرض فشار و دمای بالا قرار ‏نگرفته اند، از این رو سنگ هایی کاملا رسوبی محسوب می شوند. این سنگ ها به نسبت مرمریت و مرمر، بیشترین جذب رطوبت را ‏دارند و در برابر فرسایش مقاومت کمتری دارند.

نمونه هایی از پر مصرف ترین سنگ های لایم استون عبارت اند از سنگ سمیرم،کوه ‏سفید قم ، اسلام آباد و ...‏ مزایای این سنگ، قیمت مناسب و رنگ یک دست آن و معایبش ، جذب بالای آب ومقاومت کم در برابر فرسایش است. از این رو این ‏سنگ را تنها برای مکان های دور از رطوبت و فرسایش می توان توصیه کرد، که بهترین مکان های کاربرد آن شامل کنار راه پله ها یا ‏دیواره پارکینگ است.‏

سنگ آهک بدون شک یكی از قدیمی‌ترین موادی است كه از زمان‌های دور مورد استفاده واقع شده است.‌‌ آهک زنده پس از بارندگی شكفته شده و به شیر آهک تبدیل می‌گشته و شیر آهک هنگام گرفتن جسم‌های پیرامون خود را به همدیگر چسبانیده است‌. علاوه بر این، به استفاده آهک در ساروج (ملات آهک و خاكستر‌) در سازه‌های بسیار قدیمی از جمله زیگورات چغازنبیل و …می‌توان اشاره كرد.

آهک و كاربردهای آن

مزایای استفاده از آهک
‌كاهش نفوذپذیری ملات‌ها و اندودها به آب‌، كاهش جمع شدگی ناشی از خشک شدن ملات و ثابت ماندن حجم آن پس از گرفتن و سخت شدن از محاسن افزودن آهک به ملات‌های سیمانی است‌. كاهش زمان خشک شدن مخلوط در نواحی مرطوب‌، كاهش میزان انقباض و انبساط خاک بر اثر رطوبت‌، تسریع در شكستن كلوخه‌های خاک رسی‌، افزایش مقاومت‌، كاهش نفوذ رطوبت و افزایش دوام و پایایی خاک از جمله مزایای استفاده از آهک بشمار می‌رود.

طرز تهیه آهک
از دیدگاه كلی به ٣ صورت می‌توان آهك را به عمل آورد.

روش سنتی
روش صنعتی (ماشینی)
تهیه آهك از ماسه بادی
‌روش سنتی‌
در این روش در محل وجود معدن آهک حفر‌ه‌هایی ایجاد می‌كردند و نهایتاً زمین جای كوره را كمی گود كرده و در آن بته و سنگ آهك را لایه لایه رویه هم می‌چیدند و رو‌ی آن را با گل می‌گرفتند و كوره را از پائین آتش می‌كردند‌.‌ روی آهك و خاكستر را مرطوب نگه می‌داشتند.‌ این كار باعث می‌شد سنگ آهك به نقطه ذوب خود برسد و همچنین رطوبت باعث شكفته شدن آهک می‌شود‌، آهك بصورت مایع از حفره‌های زیرین خارج می‌شود.

روش صنعتی (ماشینی)
در این روش سنگ‌ها را از معادن با سایزهای بزرگ داخل بونكر می‌ریزند‌، زیر بونكر دستگاهی به نام feeder وجود دارد كه سنگ‌ها را به سمت داخل هدایت كرده‌، با تناژ مشخصی وارد سنگ شكن فكی می‌كند‌. در این قسمت سنگ‌ها به قطر بین ٢٠ تا ٣٠ سانتی متر تبدیل می‌شوند. تسمه نقاله‌هایی كه از پائین به بالا در حركت هستند، مواد حاصله را داخل بونكر دیگر می‌‌ریخته‌، مواد از بونكر دوم وارد feeder كه زیر بونكر است‌، شده و از آنجا به سنگ شكن چكشی منتقل می‌شوند. خروجی این قسمت سنگ‌هایی با سایز بین ٥ تا ۱۲ سانتی متر است. مجدداً مواد حاصله توسط تسمه نقاله‌هایی وارد سرند می‌شوند‌. در اینجا خاک از سنگ‌ها توسط سرند جدا می‌شود. سپس باقیمانده مواد وارد skip بالابرهای خاص ‌ شده و از بالا توسط دریچه‌های هیدرولیك به كوره منتقل می‌شوند.

تهیه آهک از ماسه بادی‌
با آنكه ایران دارای منابع بسیار زیاد سنگ آهک است‌، در برخی نقاط مانند خوزستان و كناره شمالی خلیج فارس و دریای عمان به میزان فراوان ماسه آهكی وجود دارد. ماسه آهكی را نیز می‌توان مانند سنگ آهك پخت و تبدیل به آهك زنده كرد‌، و با روش معمول آهک شویی‌، آهک آبدیده را از ناخالصی‌ها جدا نمود‌. این آهک شكفته را می‌توان در ساختن ملات ماسه – آهک و شفته آهكی مصرف كرد‌. آهک شكفته پخته شده از ماسه‌های آهكی دارای ویژگی‌های معمولاً آهک است. بررسی‌های انجام شده نشان دادند كه ماسه باد‌ی‌های مناطق فوق دارای ماسه بادی آهكی زیادندكه پختن آنها به منظور بدست آوردن آهك می‌تواند اقتصادی‌تر از حمل آهك باشد‌. آهكی كه بدین روش بدست می‌آید‌، می‌تواند برای ساختن ملات ماسه – آهكی و شفته آهكی مصرف شود.

مشخصات آهک
آهک خالص سفید رنگ است ولی وجود ناخالصی‌ها می‌تواند تا حدودی باعث تغییر رنگ آن شوند‌، چنانچه ناخالصی‌های سنگ آهک، كربنات منیزیم باشد آن را سنگ آهک دولومیتی می‌نامند و از پختن آن آهک منیزیومی حاصل می‌شود. هر‌گاه ناخالصی سنگ آهک مواد رسی و سیلیسی باشد‌، از پختن آن بسته به مقدار ناخالصی‌، آهک نیمه آبی یا آهک آبی تولید می‌شود.

طرز تهیه شفته آهک
جهت تهیه شفته آهک، پودر آهک را با خاک مخلوط كرده و آن را مرطوب می‌كنند‌. بدین صورت كه آهک و خاک را درون حوضچه‌های مخصوصی درون آب ریخته حدود ٣ شبانه روز به همان حال نگهداری می‌كنند. آهک داخل آب شكفته شده و به اصطلاح باز می‌شود. تجربه نشان داده، جهت جلوگیری از تورم بهتر است حداقل ٣ شبانه روز آهک و خاک درون آب بماند و پس از آنكه در این مدت واكنش‌های خود را مهار كرد (یك سری واكنش‌های شیمیایی در آن انجام شد‌) به مصرف مورد نیاز رسانده شود‌. این روش تهیه جهت جلوگیری از ظاهر شدن پتانسیل‌های نهفته‌، تورم‌زایی و جلوگیری از تشكیل سولفات‌ها است. لازم به یادآوری است كه ساختن شفته آهک با خمیر آهک یا گرد آهک شكفته و مخلوط نمودن آن با خاک به منظور دستیابی به شفته آهكی مرغوب مجاز نیست. مصرف دوغاب آهک باعث می‌شود كه دوغاب به راحتی دور دانه‌های خاک را اندود نموده، واكنش یكنواخت میان رس و دوغاب پدید آید.

كاربرد آهک
به موارد عمده كاربرد شفته آهكی در زیر اشاره شده است.

استفاده از آهک در آسفالت
تثبیت بستر كانال و پایدار نمودن زمین بستر راه
كاربرد آهک در ساختما‌ن‌سازی
كاربرد آهک در صنعت ساخت (تهیه سیمان – تهیه آجر ماسه آهكی – صنعت شیشه سازی‌– فولاد و … )
جلوگیری از حمله ریشه درختان مختلف به لاینینگ كانال و تخریب آن
استفاده از شفته آهكی جایگزین خاكریز پشت ساز‌ه‌ها و …
پر كردن درز و دوختن لایه‌های خاک‌
كاربرد آهک در صنعت آب
استفاده از آهک جهت تهیه قند از نی‌شكر
‌كاربرد آهک در آسفالت‌
تزریق دوغاب آهک شكفته یكی از روش‌هایی است كه برای اصلاح و ترمیم بزرگراه‌ها و جاد‌ه‌ها‌، در نقاطی كه خاک زیر آسفالت رسی بوده و امكان نشت داشته باشد‌، استفاده می‌شود‌، با تزریق دوغاب آهک، خاک رس ناحیه مورد نظر به شفته آهكی تبدیل میشود. یكی از روش‌های تزریق دوغاب آهک این است كه سطح رویه آسفالتی را سوراخ كرده و با فشار‌، آب آهک را در زیر لایه آسفالتی راه تزریق كنند‌‌. روش دیگر استفاده از سوراخ‌هایی به قطر ١٥ تا ٢٢ سانتیمتر و عمق ٥٠ تا ٧٠ سانتیمتر بر روی جاده خراب شده است.

‌گرد آهک شكفته را داخل سوراخ‌ها ریخته و به آن آب اضافه می‌كنند و آن را مخلوط می‌نمایند تا خمیر دوغاب تشكیل شود. خاک خارج شده از سوراخ را دوباره داخل آن ریخته و یک لایه قیر روی آن می‌كشند.

استفاده از آهک در ساختمان سازی
ملات‌های بنایی‌، گچ بری‌ها و گچ كاری‌ها
آهک به عنوان تركیب اصلی در ملات‌های بنایی برای قرن‌هاست كه بكار می‌رود. این كاربرد مهم هم در كاربردهای امروزی هم قدیمی به چشم می‌خورد‌. ملات‌های ساخته شد ه با آهک و سیمان قابلیت كاری بالایی همراه با قدرت فشاری و نفوذپذیری اندک در مقابل آب دارند‌. آهک یك جزء اصلی در گچ بری‌های داخلی و خارجی و گچ كاری‌ها است. استحكام‌، دوام و قابلیت كاری این پرداخت‌ها را افزایش می‌دهد. همه این كاربردهای آهكی بوسیله كاربردهای ASTM و استانداردهای مربوطه حمایت می‌شوند.

آهک آب خورده برای كاربردهای بنایی
آهک هیدراته یا آب خورده نوع S یک محصول با خلوص بالا و سفید و مرغوب است‌. ملات و یک محصول صرفاً آمریكایی با شرایط سختی بیشتر جهت كار بنایی است. ‌

عملكرد در كاربردهای بنایی مدرن
تحقیقات عملكرد ملات‌های آهک – سیمان را با عملكرد ملات‌های سیمان بنایی مقایسه می‌‌كند. كه از سنگ آهک و سایر افزودنی‌ها بجای آهک آب زده استفاده می‌كند.‌ ملات‌های سیمان – آهک اتصال و چسبندگی و قدرت برشی بالاتری داشته و همچنین نشتی آب كمتری را نشان می‌دهد.

عملكرد در كاربردهای بنایی تاریخی
بخش اعظم بنایی تولید شده قبل از ابتدای قرن بیستم از ملات شن – آهک استفاده می‌نمود. الاستیسیته ملات‌های محتوای آهک بالا امكان انبساط و انقباض دیوارهای بنایی تاریخی را بدون وارد آمدن خسارت بر واحدهای بنایی فراهم می‌كند.

سایر كاربرد‌های آهک در ساختمان سازی
آماده سازی سایت – آهک می‌تواند برای خشک كردن سایت‌های مربوط بكار رود‌. آهک می‌تواند با خاکهای رس در خاک واكنش داده تا مبنایی پایدارتر را برای ساختمان سازی فراهم كرد.

بتن هوازده اتوكلا و – آهک همچنین در تولید محصولات بتنی سلولی سبک وزن‌، مانند بتن هواخورده اتوكلاوی بكار می‌رود كه می‌تواند بصورت بلوک یا واحدهای بنایی عظیم یا سنگ‌های عایق شكل بگیرد.

سایر محصولات بتنی – آهک هیدراته می‌تواند به مخلوط بتن در ساخت بلوک و سایر محصولات بتنی اضافه شود تا محصول متراكم‌تر و مقاوم در برابر آب تو‌لید نماید‌. با اضافه كردن پلاستیسیته بیشتر‌‌، مخلوط‌، آهک همچنین محصولات بتنی را با لبه‌های دقیق‌تر ساخته، انعكاس را بهبود داده و باعث كاهش زیان از طریق شكستگی می‌شود.

آجر سیلیكات كلسیم
آجر سیلیكات كلسیم در ساختما‌ن سازی و بنایی استاندارد مانند آجر رسی بكار می‌رود. ماسه با آهک كلسیم بالا در حالت مرطوب مخلوط شده و سپس بصورت آجر قالبگیری شده و اتوكلاو می‌شود. آهک با سیلیس واكنش داده و سیلیكا‌ت‌های هیدر‌اته كلسیم پیچید‌ه‌ای را شكل می‌دهد كه آجر را به هم متصل نموده و پایداری ابعادی بالایی را فراهم می‌كند. آهک جهت ا یجاد بلوک آهک – ماسه تو خالی و ساخت لوله نیز بكار می‌رود‌‌.

مواد عایق
برخی مواد عایق‌، كه بصورت یونیت‌های قالبگیری می‌شوند حاوی سیلیس و آهک هستند. آهک به عنوان عامل پیوند عمل كرده با سیلیس حاضر در مخلوط واكنش داده و سیلیكا‌ت‌های كلسیم را شكل می‌دهد. واكنش سیلیكات – آهک نیز در ساخت عایق بكار می‌رود.

كاربرد آهک در صنعت ساخت
‌تهیه سیمان‌
مهمترین عناصر تشكیل دهنده سیمان عبارتند از خاک رس و آهک زنده (Cao) به میزان ۶۰ تا ۷۰ درصد كه برای تهیه آهک زنده سنگ آ‌هک را وارد كوره می‌كنند و پس از حرارت دادن به آن دی اكسید كربن از آن خارج شده و ‌ آهک زنده باقی می‌ماند.

سیمان پرتلند آهكی
این نوع سیمان شامل ٦ تا ٢٠ درصد آهک است. با توجه به نرمی زیاد این نوع سیمان و همچنین وجود آهک ویژ‌ه‌ای در سیمان‌، دارای خصوصیات و برتری‌هایی نسبت به سیمان پرتلند معمولی شده كه بطور مختصر به آنها اشاره می‌شود.

نفوذناپذیری و مقاومت اولیه بیشتر
كاهش نسبت آب به سیمان در بتن تازه
روانی و شكل پذیری بهتر
دوام بیشتر در برابر تغییرات دما
رنگ روشن‌تر و سطح صا‌ف‌تر بتن
آب انداختگی كمتر در بتن
آجر ماسه سنگی
آجر ماسه سنگی از تركیب ماسه سیلیسی و آهک، تحت فشار پخته می‌شود و در نتیجه ماده سخت و مقاوم هیدروسیلیكات كلسیم تولید میشود و بسته به مواد اولیه بكار رفته می‌تواند مقاومتی حدود ٥٠٠ كیلوگرم بر سانتیمترمربع را تحمل نماید.

كاربرد آجر ماسه آهكی
پی سازی
كف‌ها
دیوارهای حمال
سقف
نماسازی
پیاده روها
خواص و مزایای آجر ماسه آهكی
اقتصادی بودن
مقاومت فشاری بالا
عایق صوتی
ابعاد یكسان
رنگ یكنواخت
عدم جذب آب و پیدایش شوره روی آجرهای نما
دوام بیشتر نسبت به آجرهای رسی
صنعت شیشه سازی ‌
دو تركیب اصلی كه در ساختن شیشه اهمیت بیشتری دارند‌، عبارتند از آهک و كربنات دو سود و سیلیس و پتاس و اكسید سرب و سیلیس است.

ایتونگ
‌معمو‌لاً سنگ آهك با دانه بندی ٠ تا ٩٠ میكرون در تهیه ایتونگ كاربرد دارد‌. ایتونگ از پودر سیلیس‌، پودر آهک، سیمان و پودر آلومینیوم تولید میشود و جز مصالح ساختمانی است كه از شبكه‌های بتنی مختلف تشكیل شده است و ٨٠ درصد آن را منافذ هوا و ٢٠ درصد، از مصالح سنگی و سخت تهیه شده است‌. سپس باید طوری ساخته شود كه با ماشین وزن كم‌، مقاومت كافی را در برابر وزن و فشار اعمال شده دارا باشد.

خواص
عایق حرارتی
نصب سریع و آسان
غیر قابل احتراق
استفاده از شفته آهكی جایگزین خاكریزی پشت ساز‌ه‌ها
در مور د متراكم كردن خاكریزی پشت سازه‌‌های كوچك هیدرولیكی استفاده از غلطک‌های ماشینی نیاز به اضافه كردن عرض پی كنی دارد و در ضمن ممكن است باعث صدمه زدن به سازه شود‌. همینطور متراكم كردن خاک به روش دستی در لایه‌های به ضخامت ۱۰ الی ۱۵ سانتیمتر زمان زیادی را می‌طلبد و احتیاج به آزمایشاتی از قبیل تراكم‌، تست اتربرگ و … دارد. بنابراین هر دو روش از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نیستند.

آشنایی
سنگ آهک کربنات کلسیم(CaCO3) به ندرت به صورت آهک خالص در طبیعت پیدا می‌شود. این سنگ بیشتر به صورت آهک رسی ، آهک ماسه‌ای و دولومیت یافت می‌گردد. ناخالصیهای مهم سنگ آهک شامل منیزیم ، سلیس ، آلومینیم و منگنز است. 
نحوه تشکیل
سنگهای آهکی از نظر ژنتیکی و نحوه تشکیل به دو گروه عمده و بزرگ آهکهای برجا و آهکهای نابرجا تقسیم می‌شوند. آهکهای برجا شامل کلیه سنگ آهکهای ستونهایی می‌گردد که طی فرآیندهای شیمیایی و بیوشیمیایی در محلی که وجود دارند، تشکیل گردیده‌اند. اصولا تشکیل در جای رسوبات آهکی مربوط به فعالیتهای بیولوژیکی بوده و از منشا بیوشیمیایی می‌باشند. مانند تراورتن و ستونهای آهکی. آهکهای نابرجا آهکهایی را شامل می‌گردد که از نظر بافتی به سنگهای کلاسیک شباهت داشته ، ولی از نظر منشا تشکیلاتشان کاملا مربوط به فرآیندهای شیمیایی است. مانند آهکهای تخریبی و ماسه‌ای.

تصویر

شکل و گسترش سنگهای کربناته
رسوبات کربناته جدید در محیطهای رسوبی مختلفی تشکیل شده و به اشکال گوناگون گسترش دارند. با وجود تنوع زیادی که در محیط رسوبی کربناتها وجوددارد، بطور کلی این محیطها را می‌توان در دو گروه بزرگ زیر مطالعه نمود. 
کربناتها در محیطهای عمیق
سنگهای کربناته که در محیطهای عمیق دریایی عصر حاضر تشکیل می‌گردند، در دو گروه به شرح زیر مشخص می‌شوند. 
گروه اول :
آهکهایی هستند که از مناطق کم عمق تر حوضه رسوبی توسط جریانهای زیر دریایی یا جریانهای توربیدیتی به مناطق عمیق منتقل شده و به تدریج بر حسب اندازه و وزن مخصوصشان رسوب کرده‌اند. این مواد منتقل شده ، طبعا ریز دانه و از بقایا و اسکلت جانوران و ارگانیسمهای دریایی هستند که از آن جمله می‌توان جلبکهای آهکی رانام برد.

گروه دوم :
آهکهایی هستند که منشا آنها ، صدف و پوسته فرامینفرها و پلانکتونهایی نظیر گلوبیژرینا می‌باشد. تشکیل لجنهای گلوبیژرینا در اعماق زیادتر یعنی حدود 4000 متر به پایین به علت نا‌پایداری پوسته آهکی و حل شدن آنها در آب دریا ، متوقف می‌گردد.

تصویر

کربناتها در محیطهای کم عمق
معمولا محیطهای کم عمق ، در حاشیه و سواحل دریاهای آزاد گسترش داشته و این سواحل محل مناسبی برای تشکیل آهکهای مربوط به این محیطها هستند. 
ساخت سنگهای آهکی
ساخت سنگهای آهکی اعم از انواع برجا و یا آهکهای نابرجای تخریبی شامل بعضی یا تمام بخشهای زیر است. 
دامنه‌هایی تخریبی از تمام منشا شیمیایی یا اکوکمها.
مواد پرکننده بسیار دانه ریز به صورت گل کربناته که فضاهای خالی بین دانه و درون دانه‌ها را پر کرده است.
سیمان کربنات کلسیم که در اغلب قریب به اتفاق موارد ، کلسیتی است و بعد از نهشتگی تشکیل می‌گردد. این نیز نقش پرکننده فضاهای خالی بین و درون دانه‌ها را ایفا می‌کند.
موارد استعمال آهک
تهیه منشورهای نیکل :
اسپت دیسلند که نوعی کربنات کلسیم است، برای تهیه منشورهای نیکل در میکروسکوپها ، فتومترها و کولوریمترها بکار می‌رود.

تهیه کود :
نوع نامرغوب آن در صنعت تهیه قلیائیان و به عنوان کود در زمینهای بی آهک بکار می‌رود.

تهیه شیشه :
در صنعت شیشه‌سازی ، کلسیت خالص را به مذاب شیشه‌ها اضافه می‌کنند، گاز کربنیک حاصله از ذوب آن موجب همگن شدن توده مذاب شیشه می‌گردد.

استفاده در صنایع شیمیایی :
آهک در صنایع شیمیایی به عنوان یک ماده اولیه و همچنین برای خنثی کردن اسید و به عنوان کمک ذوب ، ماده قلیا کننده ، جاذبه رطوبت ، عامل چسبندگی و... بکار می‌رود. این نوع آهک بایستی با درصد کلسیم زیاد باشد.

تهیه پودر مل :
سنگ آهک با درصد بالا از کربنات کلسیم در کارخانه‌های سنگ کوبی به صورت پودر تهیه می‌گردد که به عنوان مل به بازار عرضه می‌شود.

استفاده در صنعت سیمان :
سنگ آهک به مقدار زیاد در صنایع استعمال می‌شود. ترکیب سیمان به صورت (آهک، رس ، آهن ، گچ ، سیلیس) که با درصدهای مختلفی این مخلوط در کوره پخته و محصول حاصل بعد از خرد شدن و مخلوط شدن با آب و بعد از سفت شدن به سیمان تبدیل می‌شود.

دیگر مصارف سنگ آهک :
نمونه‌ای از سنگ آهک بسیار دانه ریز که به سنگ چاپ معروف است، قابل استفاده در چاپ و امور چاپی است. بالاخره سنگهای آهکی در خمیر دندان سازی، لاک سازی ، عطرسازی و لاستیک سازی کاربرد دارند

از نظر علمی ‌، آهک همان اکسید کلسیم است که از حرارت دادن شدید سنگ آهک (کربنات کلسیم طبیعی) بدست می‌آید.

نگاه اجمالی
آهک و گچ ، از جمله موادی هستند که کارآیی آنها از دوران باستان ، توسط بشر شناخته شده است و از آنها در ساختن انواع بناها ، استفاده می‌شد. موادی مانند آهک ، ساروج و سیمان برای اتصال محکمتر قطعات سنگ و یا چوب بکار گرفته می‌شد. 
مفاهیم آهک مرده و آب آهک
هرگاه بر روی اکسید کلسیم (آهک زنده) ، آب ریخته شود، بر اثر واکنش با آب ، گرما ایجاد می‌کند که موجب بخار شدن قسمتی از آب می‌شود. در این عمل ، آهک بر اثر جذب آب ، متورم شده ، سپس به‌صورت گرد سفیدی در می‌آید که اصطلاحا «آهک مرده» نامیده می‌شود، (زیرا در تماس با آب ، دیگر واکنشی از خود نشان نمی‌دهد) و این عمل را شکفته شدن آهک نیز می‌گویند.

هر گاه مقداری آب به آهک مرده اضافه شود، به شیر آهک تبدیل می‌شود که اگر آن را صاف کنیم، محلول زلالی که در حقیقت محلول سیرشده هیدروکسید کلسیم در آب است، حاصل می‌شود که به آب آهک موسوم است. آب آهک کاربردهای بسیاری در صنایع شیمیایی دارد. مثلا در تهیه هیدروکسید سدیم ، آمونیاک ، هیدروکسید فلزات ، پرکلرین و به‌ویژه در استخراج منیزیم از آب دریا بکار می‌رود. 
انواع آهک
معمولا از سه نوع آهک در کارهای ساختمانی استفاده می‌شود. 
آهک چرب یا پر قوه
این نوع آهک ، حدود چهار درصد ناخالصی همراه دارد و مهمترین ویژگی آن این است که در تماس با آب به‌شدت شکفته می‌شود و حجم آن تا حدود 2.5 برابر مقدار اولیه‌اش افزایش می‌یابد. مخلوط آن با شن در تماس با گاز کربنیک به‌سرعت خود را می‌گیرد و سفت می‌شود، (به مدت 15 روز در مجاورت هوا). از اینرو ، آهک چرب را آهک هوایی نیز می‌گویند. 
آهک‌های کم قوه
این نوع آهک از سنگ آهک‌هایی که 5 تا 6 درصد آهک دارند، تولید می‌شود و ناخالصی‌های عمده آن را اکسید آهن (II) (گل اُخری) ، اکسید سیلیسیم (سیلیس) و اکسید آلومینیوم (آلومین) تشکیل می‌دهد. از ویژگیهای این نوع آهک آن است که به‌کندی شکفته می‌شود و ملاط حاصل از مخلوط آن با شن ، به‌آرامی‌ در هوا سفت می‌شود. 
تصویر 
آهک‌های آبی
این نوع آهک ، معمولا از سنگ آهک‌ هایی که حدود 6 تا 22 درصد گل رس دارند، تهیه می‌شود. از ویژگیهای مهم این نوع آهک آن است که دور از هوا و حتی در زیر آب ، به آهستگی سفت می‌شود، در تماس با آب خیلی شکفته می‌شوند و با آب خمیر کم‌چسب تولید می‌کند. بطور کلی ، می‌توان این نوع آهک‌ها را حد واسط بین آهک‌های هوایی و سیمان دانست. 
روشهای تهیه آهک‌
روش تهیه کلی آهک ، همان حرارت دادن سنگ آهک (کربنات کلسیم) تا دمای 1000 تا 1200 درجه سانتی‌گراد است. البته ، هر چه دما بالاتر باشد و گاز دی‌اکسید کربن حاصل ، بهتر از محیط خارج شود، عمل تجزیه سنگ آهک بهتر صورت می‌پذیرد. اما بطور کلی ، تهیه انواع آهک متفاوت است که در اینجا به چند نمونه اشاره می‌شود. 
تهیه آهک معمولی
برای تهیه این نوع آهک ، از کوره‌های ثابت و غیره پیوسته یا از کوره‌های مکانیکی استفاده می‌شود.

کوره‌های ثابت و غیر پیوسته: در این کوره‌ها که به روش سنتی کار می‌کنند، خرده‌های سنگ آهک را در اندازه‌های تقریبی 10 سانتیمتر روی هم می‌چینند و سطح آن را با کاه گل می‌پوشانند. سپس از قسمت پایین با کمک سوخت (بوته ، چوب ، زغال یا نفت سیاه) تا دمای 1000 درجه سانتی‌گراد به آن گرما می‌دهند، پس از زمان معینی گرما دادن را قطع کرده ، بعد از آنکه کوره سرد شد، آهک زنده حاصل را خارج می‌کنند (چون در زمان خالی کردن ، آهک کوره کار نمی‌کند، از اینرو ، آن را کوره ثابت و غیر پیوسته می‌گویند).

کوره‌های مکانیکی و پیوسته: این کوره‌ها نیز انواع مختلف دارند. کوره آلبرگ که در قسمت پایین آن ، شبکه فلزی ضخیمی ‌تعبیه شده است و بر روی آن ، مخلوط زغال (به‌عنوان سوخت) و سنگ آهک را قرار می‌دهند. گرمای سوختن زغال ، دمای کوره را بالا می‌برد و سنگ آهک را تجزیه و به آهک تبدیل می‌کند. آهک حاصل از پایین شبکه فلزی و گاز دی‌اکسید کربن نیز از بالای کوره خارج می‌شود. عیب عمده استفاده از این نوع کوره آن است که مقداری خاکستر زغال در آهک وارد می‌شود. بازدهی این روش بین 12 تا 14 تن آهک در روز است.

کوره شماتولا : این کوره شبیه کوره آلبرگ است، با این تفاوت که قسمت آتشدان آن در خارج از محفظه کوره قرار دارد و از اینرو ، عیب مخلوط شدن آهک با خاکستر زغال را ندارند.

کوره‌های گردان : این کوره‌ها مشابه کوره پخت سیمان هستند. بازدهی این نوع کوره‌ها از انواع دیگر بالاتر است.
مرحل تهیه آهک‌های آبی
برای تهیه این نوع آهک مراحل زیر به ترتیب انجام می‌گیرد. 
تجزیه سنگ آهک
در این مرحله ، به روشی که برای تهیه آهک گفته شد، عمل می‌شود. با این تفاوت که سنگ آهک انتخاب شده است، باید مقدار قابل ملاحظه‌ای خاک رس همراه داشته باشد. 
شکفته کردن
در این مرحله با دقت و مهارت کافی ، آن اندازه آب به آهک زنده اضافه می‌شود که فقط اکسید کلسیم هیدراته شود و سیلیکات‌ها و آلومینات کلسیم آب جذب نکنند و به صورت بلورهای هیدراته در نیایند. برای این منظور اضافه کردن آب را باید در دمای 250 تا 400 درجه سانتی‌گراد انجام داد، زیرا در این دما ، سیلیکات‌ها ، آب جذب نمی‌کنند.